Sinds een aantal weken zit Nederland in een ‘intelligente’ lock-down. Eén van de belangrijkste regels hierbij is ‘houd afstand’. Maar wat doet dat met ons, ofwel wat doet fysiek contact met ons?

Mensen zijn sociale wezens en hebben veiligheid en geborgenheid, mede door aanraking, nodig! Warm fysiek contact geeft zekerheid en troost, waar juist nu een grote behoefte aan is. Betekent dat dus dat we nu in een troosteloze situatie zitten? En wat is ons compensatie gedrag hierin?

Wat ligt hieraan ten grondslag?

Dit alles is te herleiden naar neurotransmitters, hormonen in de hersenen. Ik licht er twee uit: serotine en dopamine. Beide betreffen ons geluksgevoel, maar zijn toch verschillend. Serotine heeft te maken met stemming en angst, dopamine met ons beloningssysteem in de hersenen en onze motivatie.

Door alle nieuwsberichten die ons bijna hypnotiseren, is onze stemming er één van angst geworden met de bijbehorende stress. Stress zet alle systemen in het lichaam op scherp, zet ons als het ware ‘aan’. Soms kan dat nodig zijn (vlucht-/vechtreactie), maar meestal kan die energie geen kant op en keert deze zich tegen ons, met als gevolg gezondheidsklachten: lichamelijke, psychische of beide.

Dopamine is het andere gelukshormoon. Aanraken is aandacht geven aan een ander en werkt positief op het dopaminesysteem. Maar aanraken, zelfs een hand schudden, mag niet meer van de regering en het RIVM en ontbreekt daarom momenteel in onze samenleving.

Om dit geluksgevoel toch te ervaren, gaan de hersenen op zoek naar andere middelen die hetzelfde effect geven, denk aan: meer (m.n. zoet) eten, alcoholgebruik en andere verslavingen. Sporten zou overigens ook een optie zijn!

Is dit alles het nieuwe normaal?

Contact maken, elkaar aanraken en ontmoeten is essentieel voor ons gevoel van veiligheid en zekerheid. Dan heb ik het nog niet eens gehad over de hormonen oxytocine (welbevinden) en endorfine (pijndemping) die ook vrijkomen bij aanraking.

Laten we ons vooral bewust worden van wat het gemis van aanraken in “het nieuwe normaal” betekent en de consequenties daarvan voor intermenselijke relaties en dus voor onze samenleving. Laten we niet normaal noemen wat niet normaal is.